Khắc Phục Và Kiểm Tra Sai Số Máy Thủy Bình

Dù là nguyên do khách quan hay chủ quan, khi sử dụng máy thủy bình đo đạc sẽ không tránh khỏi các sai số. Tuy nhiên, giới hạn sai số đo đạc là buộc phải có để đảm bảo tính chính xác của kết quả. Trắc địa Thái Dương đưa bạn một số phương pháp để hạn chế những sai số máy thuỷ bình.

Khắc phục và kiểm tra sai số máy thủy bình

Giới hạn sai số cho phép khi đo máy thủy bình

Sai số góc i của máy thủy bình là điều cần lưu ý khi kiểm tra và hiệu chỉnh máy. Để đảm bảo tính chính xác của kết quả đo, người ta có quy định rõ về giới hạn sai lệch góc i. Cụ thể là sai số góc i không được vượt quá ±3mm. Giả sử trong trường hợp góc i có sai số từ 3mm trở lên. Người thực hiện đo hải xem lại nguyên nhân và hiệu chuẩn lại máy thủy bình. Sau khi thực hiện kiểm tra và hiệu chuẩn mà không hiệu quả thì bạn nên đem máy đến các trung tâm sửa chữa để xem lại máy thủy bình có lỗi gì không.

Những chú ý bạn nên biết để giảm sai số

Những va chạm, tác động vật lý sẽ dễ khiến cho kết quả đo bị sai Vì vậy, khi sử dụng máy, bạn cần cẩn trọng trong khâu bảo quản, vận chuyển. Ngoài vấn đề về bảo quản và sử dụng, chất lượng của máy thủy bình cũng đóng vai trò không kém phần quan trọng tới độ lớn sai số. Nên chọn mua các loại máy chính hãng từ các nhà phân phối uy tín. Những thương hiệu nên cân nhắc để chọn mua có thể kể đến máy của hãng: Nikon, Leica, Azuka, Pentax... Đây là tên của các thương hiệu đi đầu trong sản xuất máy thủy bình.

Trước khi tiến hành đo đạc thực tế, bạn nên cân bằng lại trục máy. Vị trí đo đạc cũng nên được để tâm. Vị trí đặt máy phù hợp mới có thể mang lại kết quả có tính chuẩn xác cao. Người sử dụng máy thuỷ bình nên ngắm mia thật chuẩn, giúp giảm sai số đáng kể.

>> Xem thêm: So Sánh Các Hệ Thống Vệ Tinh Trong Hệ Thống GNSS

Kiểm tra sai số và phương pháp khắc phục sai số

Để hạn chế sai số dưới mức 3mm, bạn nên kiểm tra một số vấn đề sau:

Trục đứng nghiêng dẫn tới sai số của máy thủy bình

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới sai số lớn, một trong những nguyên nhân phổ biến là do trục máy chưa cân. Máy chưa được chỉnh cân khiến cho trục đứng của máy thủy bình bị nghiêng lệch.

Để cân lại máy, bạn phải cố định ống thủy tròn sao cho song song với trục quay. Với những dòng máy thủy bình có tính năng cân bằng tự động thì cần đảm bảo trục đứng. Trục đứng của máy cân bằng tự động không được nghiêng lệch khi quay ống kính.

Trục nghiêng khiến cho tia ngắm của máy thay đổi. Tia ngắm không chuẩn sẽ làm cho số đọc trên mia bị sai lệch và hiển nhiên sẽ tạo ra sai số lớn. Cách hiệu chuẩn tốt nhất là để bọt nước ống thuỷ trong vào đúng chính giữa.

Lăng kính điều quang trên quang trục dịch chuyển sai

Như đã nói ở trên, trục đứng không thẳng sẽ gây ra sai số. Trục ngắm không ổn định khi điều quang khiến cho máy thủy bình không làm việc chính xác. Hoặc di chuyển trên quang trục không chính xác cũng làm xô lệch trục ngắm.
Phương pháp cho vấn đề này là cố định tiêu cự. Để cố định tiêu cự, bạn cần phải đảm bảo cố định khoảng cách từ hai mia tới máy thủy bình bằng nhau và không bị xê dịch. Cách này giúp cố định tiêu cực và giảm sai số cho kết quả đo.

Khả năng phân ly của ống kính dẫn đến sai số máy thủy bình

Ống kính của máy thủy bình không có khả năng phân ly tốt là một nguyên do làm cho sai số đo đạc lớn. Ống kính có phân ly kém là cho việc đọc số sai lệch. Vậy nên, bạn nên kiểm tra ống kính trước khi chọn mua máy thủy bình. Khả năng phân ly vô cùng quan trọng để giảm sai số tối thiểu.

Sai số đo do Mia cong, nghiêng

Mia cong nghiêng hoặc độ chênh điểm của mỗi cặp mia là lỗi sai cơ bản. Máy thủy bình lỗi mia sẽ ảnh hưởng không tốt đến hiệu quả và kỹ thuật đo đạc. Mia lỗi là do không có bọt thủy tròn hoặc bọt thủy tròn không đảm bảo được độ chính xác, làm ảnh hưởng đến kết quả đo.

Nếu gặp vấn đề này, giải pháp tốt nhất là cân chỉnh mia. Hoặc máy không có bọt thủy tròn, bạn nên sắm mua khác thay thế.

Sai số kết quả khi làm tròn

Có nhiều lý do dẫn tới đọc số mia sai lệch, ví dụ do:

• Khả năng phân ly của mắt

• Khả năng phân ly của ống kính

• Ánh sáng phông mia

• Độ trong suốt của môi trường

Những ý trên có thể là những yếu tố chính khiến cho việc đọc số trên mia bị sai lệch. Cách khắc phục duy nhất cho trường hợp sai số này của máy thủy bình là thực nghiệm.

Độ cong của quả đất dẫn đến sai số đo đạc máy thủy bình

Giả sử: coi quả đất là một khối cầu có bán kính lớn. Đặt trong thủy chuẩn hạng thấp thì tia ngắm sẽ bị cong điều này có thể sẽ dẫn tới độ lớn sai số vượt quá 3mm.

Phương pháp giảm sai số trong trường hợp này là chỉnh lại khoảng cách giữa các mia và máy thủy bình. Bạn cần điều chỉnh khoảng cách của hai mia sao cho độ dài đường thẳng từ mỗi mia đến máy là bằng nhau.

>> Xem thêm: Khảo Sát Địa Hình - Mục Đích Và Quy Trình Chi Tiết

Ảnh hưởng của chiết quang tới sai số thiết bị

Trong điều kiện môi trường có lượng lớn từ quang học. Tia ngắm có thể sẽ bị khúc xạ theo đường cong chiết quang. Đây là chưa kể đến dấu của các đường cong chiết quang khác nhau theo từng thời điểm trong ngày. Đường cong chiết quang do chịu ảnh hưởng của mặt trời nên vào ban ngày và ban đêm mang dấu khác nhau.

Kết luận

Các vấn đề trên đa phần đều xoay quanh các vấn đề khách quan do điều kiện đo và chủ quan do kỹ thuật. Còn các khả năng kéo theo sai số lớn có thể nằm ở máy thủy bình. Nếu bạn mua phải các máy thuỷ bình kém chất lượng hoặc xuất xứ không rõ ràng, các trục trặc kỹ thuật có thể còn nhiều hơn. Chưa kể đến các máy chất lượng thấp sẽ khó hiệu chỉnh hơn hàng chính hãng. Hãy chọn mua máy thuỷ bình ở các đơn vị phân phối uy tín và chọn mua hàng chính hãng có xuất xứ, tem mác đầy đủ. Những dòng máy tốt chính hãng chắc chắn sẽ cải thiện tình trạng sai số lớn khi tiến hành đo đạc.

Công ty TNHH thương mại & công nghệ Trắc Địa Thái Dương là đơn vị hàng đầu trong việc cung cấp các dịch vụ trắc đạc (đo đạc hiện trạng vị trí, đo đạc khảo sát địa hình, tư vấn pháp lý). Ngoài ra, Trắc Địa Thái Dương còn cung cấp các thiết bị phục vụ công tác trắc địa như máy GPS GNSS RTK với giá tốt, đảm bảo chất lượng.

Mọi thông tin liên hệ:

CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI VÀ CÔNG NGHỆ TRẮC ĐỊA THÁI DƯƠNG

• Địa chỉ: 349 Lương Thế Vinh, P. Trung Văn, Q. Nam Từ Liêm, Hà Nội

• Hotline: 0904193788

• Fanpage: Trắc Địa Thái Dương

• Email: tracdiathaiduong@gmail.com